Duurzaam voedselsysteem moet hoger op agenda

Een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen komt voort uit voedselsystemen. Ongeveer een derde van al het voedsel dat geproduceerd wordt, belandt uiteindelijk niet op ons bord. Toch blijft een duurzamer voedselsysteem een blinde vlek in het klimaatbeleid, nationaal en internationaal. Wil Nederland de Europese doelstelling van 55% minder uitstoot in 2030 behalen, dan moet de ecologische voetafdruk van ons voedselsysteem, inclusief behoud van grondstoffen, veel hoger op de klimaatagenda komen. Dat stelt de stichting Samen Tegen Voedselverspilling. Een aantal belangrijke internationale feiten en cijfers over de link tussen klimaatverandering en voedselverspilling publiceert de stichting in een infographic.

Toine Timmermans: “Het terugdringen van voedselverspilling is de nummer één oplossing om opwarming van de aarde tot 2˚C te beperken, naast inzet op welzijn en educatie en het volgen van een meer plantaardig eetpatroon. Toch wordt over deze oplossing nauwelijks gerept in de landelijke klimaatnota’s. Politici bekommeren zich liever om problemen binnen de eigen landsgrenzen. Terwijl Nederlandse producenten voor miljarden euro’s aan vlees, zuivel, eieren, groenten en fruit exporteren. Anderzijds worden producten als koffiebonen en bananen niet in ons laag gelegen kikkerlandje verbouwd. Kortom, de broeikasgassenuitstoot van ons voedselsysteem stopt niet bij de grenspaal van Hazeldonk.

Een van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties luidt: 50% minder voedselverspilling in 2030. Door in Nederland jaarlijks 1 miljard kilo goed voedsel binnen de keten te houden, voorkomen we ongeveer 3 miljard kilo broeikasgassen-uitstoot. In meerdere opzichten is dat een betere oplossing dan het grootschalig opslaan van CO2 onder de Noordzee, een maatregel waar het kabinet wél een miljardensubsidie voor uittrok. Grondstofbehoud in de voedselketen is vele malen kosten-effectiever: per ton broeikasgasreductie vergt het een investering van grofweg 3 euro. Tegenover vele tientallen euro’s per ton voor emissierechten of voor investeringen in minder effectieve oplossingen.

Ook de internationale beleidsmakers lijken nog niet helemaal wakker geschud. Want op de cruciale COP26 conferentie in Glasgow, waar wereldleiders momenteel samenkomen rondom het klimaatverdrag, staan duurzame en gezonde voedselsystemen nauwelijks op de agenda. Terwijl het concrete reducties van broeikasgassen oplevert en de voordelen veel verder gaan dan het milieu alleen. Hoe zorgen we bijvoorbeeld voor genoeg, gezond eten en drinken voor een groeiende wereldbevolking, tegen een achtergrond van veranderend klimaat, minder voorspelbare weerspatronen en meer sociale ongelijkheid?

Door om te beginnen voedselverspilling aan te pakken, kan een grote klimaatklapper worden gemaakt. Het vormt de directe oorzaak van een tiende van alle broeikasgasuitstoot wereldwijd. Om voedsel te produceren dat uiteindelijk nooit gegeten wordt, wordt aan land meer dan de oppervlakte van heel Europa gebruikt en aan water 50 keer het volume van het IJsselmeer. Juist Nederland, als internationaal toonaangevend voedselland, kan koploper zijn in de transitie van het voedselsysteem: een win-winsituatie, óók voor de B.V. Nederland. Het nieuwe kabinet doet er daarom goed aan als een toekomstbestendig voedselsysteem, inclusief het terugdringen van grondstofverlies, hoeksteen van het klimaatbeleid wordt. Dat leidt voor iedereen tot positieve impact, zowel vanuit economisch, sociaal als milieuperspectief.”

Bekijk de Infographic 'Ons voedselsysteem heeft een enorme impact op het klimaat en de natuur'
www.samentegenvoedselverspilling.nl