De tien thema’s van 2020

Wetgeving, consumentengedrag en duurzaamheid. Het hebben van een goede strategie in 2020 is voor de ondernemer misschien wel belangrijker dan ooit. ABN AMRO geeft alvast inzicht en achtergrond in tien thema’s die bedrijven én complete bedrijfstakken in 2020 gaan beïnvloeden.

1. Stikstof

In mei 2019 is de PAS-regeling (Programmatische Aanpak Stikstof) buiten werking gesteld, omdat deze in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn. Van alle projecten die extra stikstof uitstoten ten opzichte van de huidige situatie, moet nu eerst worden aangetoond dat zij geen direct significant effect hebben op 118 van de ruim 160 Natura 200-gebieden die gevoelig zijn voor stikstof.

Het buiten werking stellen van de PAS-regeling zal hoe dan ook gevolgen hebben voor ondernemers, vooral in de bouwsector. “De omzetschade voor de bouwsector kan zonder concrete oplossingen leiden tot een verlies van 70.000 banen in de komende jaren”, zegt Madeline Buijs, sectoreconoom Bouw en Vastgoed.

2. PFAS

PFAS is een verzamelnaam voor zo’n 6.000 stoffen met water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen, dit wordt gebruikt in regenjassen, pizzadozen, blusschuim, cosmetica en als antiaanbaklaag op teflonpannen. Uit verschillende onderzoeken is echter gebleken dat sommige vormen van PFAS kunnen leiden tot verschillende soorten kanker, hart- en vaatziekten en verminderde vruchtbaarheid.

De maatregelen rondom PFAS worden voornamelijk een uitdaging voor de bouw, bouwmaterialenindustrie, bouwhandel en transportsector. “Ondernemers uit deze sectoren vrezen dat het beleid rondom stikstof en PFAS hen in 2020 8 procent omzet kost. Dat zou neerkomen op circa 16 miljard euro”, zegt Albert Jan Swart, sectoreconoom Industrie en Transport & Logistiek.

3. Nieuwe generatie mobiele netwerken: 5G

Mobiele netwerken worden beschouwd als essentiële, strategische infrastructuur in Nederland. In 2020 worden in Nederland voor het eerst frequenties geveild voor 5G. De uiteindelijke aanleg van 5G gaat een grote inspanning vergen. Zo is voor 5G een veel dichter netwerk nodig dan bij 4G. De aanlegkosten van het 5G-netwerk zullen dan ook hoger zijn dan 4G destijds.

4. Personeelstekort

In Nederland is de afgelopen jaren duidelijk sprake van een mismatch op de arbeidsmarkt. Zo wordt een personeelstekort als een sterke belemmering ervaren bij ondernemers in de bouw en IT-sector. Ook in 2020 zullen bedrijven hier tegenaan lopen.

5. De ‘commodity trap’

Sommige bedrijven raken gevangen in de ‘commodity trap’; de diensten of producten die zij aanbieden zijn dan nog nauwelijks te onderscheiden van die van de concurrent, waardoor alleen de prijs de doorslag geeft. Het aantal bedrijven dat op lange termijn de laagste prijs kan inzetten is echter beperkt. Ook in 2020 is deze dreiging van de ‘commodity trap’ volop aanwezig in een aantal sectoren. 

6. De veranderende werknemer en wetgeving

De wensen van werknemers zijn veranderd. Werknemers zoeken tegenwoordig meer dan vroeger een baan die past bij hun eigen waarden, normen en overtuigingen. Voor bedrijven is het belangrijker geworden een ‘purpose’ na te streven.

De Wet Arbeidsmarkt is per 1 januari 2020 in werking gesteld. Werkgevers die veel flexibele werkvormen aanbieden, krijgen te maken met fors hogere WW-premies. Bovendien moet een oproepkracht in de toekomst minimaal vier dagen voor een betreffende werkdag ingeroosterd staan. Dit legt beperkingen op aan bedrijven die seizoensgebonden werk bieden, zoals de horeca

7. Zorg vindt vaker op afstand plaats

De Nederlandse ziekenhuiszorg staat voor een moeilijke opgave. De winstmarges zullen in 2020 flinterdun zijn, omdat de stijging van de loonkosten vanwege al gemaakte afspraken met zorgverzekeraars slechts deels worden vergoed.

Om te voorkomen dat de kwaliteit van zorg in het gedrang komt, moet de zorg dus anders ingericht worden. Een logische route hiervoor is dat ziekenhuizen ervoor zorgen dat zorg meer ‘op afstand’ kan worden verleend. Dit kan door uitlegvideo’s, het op afstand meten van gezondheid en het stellen van diagnoses op afstand en de inzet van zorgrobots.

8. Energietransitie

Om de opwarming van de aarde zoveel mogelijk te beperken, heeft Nederland zich gecommitteerd aan een reductie van CO2-uitstoot van 49 procent in 2030 ten opzichte van 1990. Die doestelling wordt alleen gehaald als de vereiste energietransitie meer vaart krijgt en voorziene projecten ook echt worden gerealiseerd.

2020 kan het jaar worden waarin diverse disciplines en sectoren elkaar beter weten te vinden, zodat de beloftes in het klimaatakkoord daadwerkelijk ingelost kunnen worden. “Aan het klimaatakkoord hebben veel mensen vanuit diverse disciplines en sectoren bijgedragen. Helaas is het niet veel meer dan een goede start. Het klimaatakkoord stippelt enkel een grove route uit richting het klimaatdoel van 2030. De echte uitdaging zit in het daadwerkelijk realiseren van alle individuele projecten”, zegt Arnold Mulder, sector banker Energy.

9. Toekomst van voeding

37 wetenschappers hebben zich in het EAT Lancet-rapport intensief over de vraag gebogen hoe tien miljard mensen kunnen worden gevoed met gezond voedsel. Een belangrijk deel van het antwoord is dat het eetpatroon moet worden aangepast en de productie hierop moet worden afgestemd. Meer groente, fruit en noten, en minder rood vlees en suiker, om maar een voorbeeld te noemen.

De adviezen uit het rapport krijgen in 2020 meer voet aan de grond. De voedingsmiddelenindustrie zet dan ook in op gezonder en duurzamer. Dit lijkt makkelijker dan het is, want voor veel consumenten speelt prijs nog altijd een dominante rol bij het kopen van eten en drinken. We willen wel duurzamer en gezonder eten, maar het mag niet te veel kosten. Bovendien moet het wel lekker zijn.

10. Brexit

Ondernemers hebben ook te maken met politieke onzekerheden. Een van de meest actuele hiervan, is de brexit. 2020 gaat, na 3,5 jaar van gesteggel, dan eindelijk het jaar van de brexit worden. Na de grote historische overwinning van de Britse Conservatieven, lijkt het vertrek van de Britten uit de Europese Unie (EU) onvermijdelijk. De Britse kiezer heeft met zijn stem een duidelijk signaal afgegeven dat de knoop na al die jaren moet worden doorgehakt en dat het akkoord dat de Britse premier Johnson in oktober met de Europese Unie heeft gesloten moet worden uitgevoerd.

Lees het volledige bericht hier